از جمله کهن‌ترین جشن‌ها و آیین‌های ایرانیان باستان، شب چله یا
شب یلدا است. آشنایی با تاریخچه این آیین باستانی برای ما ایرانیان حائز اهمیت
است. ما در این نوشتار به توضیح جامعی از شب یلدا پرداخته و سپس درباره‌ی
مراسمات مختلف و همچنین گیفت یلدا و یا همان هدیه یلدا و هدایای تبلیغاتی مناسب این شب و نحوه انتخاب مناسب آنها سخن می‌گوییم.
آیا شما نیز به دنبال بهترین مناسبتها برای تهیه هدیه تبلیغاتی هستید؟ چه مناسبتی بهتر از مناسبتهای رسمی و اصیل ایرانی! یکی از
این مناسبتها طولانی‌ترین شب
سال، یلدا است. شاید خرید مناسب‌ترین هدیه برای
این مناسبت کمی سخت به نظر برسد. اما نگران نباشید زیرا
گروه مشاوره و طراحی هدایای خلاق پاپیون هر سال بهترین
هدایای اختصاصی یلدا را به صورت تکی و ترکیبی برای شما عزیزان تدارک
می‌بیند.
همه‌ی این هدایا عطر و بوی صنایع دستی ایرانی را به همراه دارند، بنابراین
مناسب‌ترین گزینه برای هدیه دادن در چنین روزهای خاص و ملی هستند. پس با ما
همراه باشید تا نگاهی به لیست هدایای مخصوص شب یلدا بیندازیم …
- سیری در تاریخچه شب یلدا
- آداب و رسوم یلدا
- یلدا در شهرهای مختلف
- یلدا در کشورهای دیگر
- نکات مهم درباره هدیای شب یلدا
هدایای یلدا مجموعه‌ی پاپیون
“مجموعه‌ی پاپیون” چندین سال است که در آستانه شب یلدای هر سال
به معرفی هدایای یلدا که متناسب با تم و فضای این شب که با ذوق و دقت فراوان و با سلیقه مخاطب خوش‌ذوق
ایرانی طراحی و گردآوری کرده است، می پردازد تا دغدغه این دسته از افراد
برای تهیه‌ی یک کالای بسیار مناسب برای این شب مخصوص را به حداقل رساند و
آنها را یک گام به یک شب یلدای زیبا و گرم و به یاد ماندنی نزدیکتر کند.
امسال نیز مانند سالهای گذشته مجموعه پاپیون، کالکشن جدیدی
از محصولات یلدای امسال مانند انواع گیفت تبلیغاتی طراحی کرده است و در
این مقاله قصد داریم شما را با این محصولات بیشتر آشنا کنیم و به معرفی چند نمونه
از این محصولات تولید شده برای این شب باستانی و کهن بپردازیم.
متاسفانه این عادات و رسوم زیبا امسال تحت‌الشعاع ویروس منحوس کرونا قرار
گرفته است. بنا به توصیه ستاد مقابله با بیماری کرونا، برگزاری هرگونه مراسم و
مهمانی تا اطلاع ثانوی ممنوع است. خانواده‌ها امسال مجبور هستند تا این آیین
باستانی را در جمع‌های کوچک و در خانه‌های خود برگزار کنند.
به همین دلیل هم پاپیون با تولید هدایای تبلیغاتی شب یلدا کمپینی با
عنوان «یلدا را سورپرایز کن» کرده است. در این کمپین
محصولات جدیدی طراحی شده است.
کرونا اگرچه در برگزاری مراسم یلدا محدودیت‌های ایجاد کرده است اما حتما
مانع برگزاری آن نمی‌شود.
سیری در تاریخچه شب یلدا
شب یلدا یا شب چلّه از کهن‌ترین رسوم ایرانی است. چله به معنای چهل روز
ابتدایی زمستان است که از فردای شب چله شروع میشود.
این جشن از سال 502 قبل از میلاد در زمان داریوش اول به تقویم‌ها راه یافته و تاکنون نیز هر ساله برپا نگه‌داشته
میشود.
همچنین آنها مشاهده می‌کردند در ایام و فصول مختلف طول شب و روز کم و زیاد
میشود. بنابراین به این دلیل که در این شب تاریکی اهریمنی بیشتر از هر روز
دیگر دوام می‌یابد مردم گرد هم جمع می‌شده
و آتش می‌افروختند و به جشن و پایکوبی و بحث و
گفتگو می‌پرداختند تا عوامل اهریمنی و تاریکی بگریزند
در گذشته تاریکی و سیاهی نماد اهریمن بوده است. از
طرفی طولانی‌ترین شب سال بیشترین تاریکی را در طول سال در بر دارد. به همین
خاطر ایرانیان این شب را به جشن و پایکوبی می‌پرداختن تا بتوانند نحسی آن را
بزدایند.
شب یلدا را همچنین شب میلاد مهر یا خدای خورشید نیز
می‌دانند. مهر یا میترا با آمدنش به این دنیا، ساعات روز را افزایش داده و
به این ترتیب روز بر شب برتری می‌یابد. مهر پرستی از کهن‌ترین آیین‌های ایران باستان میباشد. در اروپا از
این آیین با نام میتراییسم نیز یاد میشود
یلدا مصادف است با آخرین روز پاییز و از فاصله زمانی غروب آفتاب 30 آذر تا طلوع
آفتاب اول دی. این شب به دلیل آنچه انقلاب زمستانی خوانده میشود، یک دقیقه از سایر شب‌ها طولانی‌تر است. برخی بیان
کرده‌اند که علت برگزاری این جشن دوری از نحس بودن این شب طولانی است. اما
همگان می‌دانند که در باورهای ایران باستان، هیچ شب و یا روزی نیست که آن را
نحس بدانند. این شب مانند خیلی از جشن‌های باستانی در رویدادهای کیهانی ریشه دارد.
در حرکت سالیانه خود در روزهای پایانی پاییز به نقطه پایینی افق جنوب شرقی می‌رود. همین حرکت باعث کوتاه‌تر شدن طول روز و در نتیجه افزایش
تاریکی شب میشود. با انقلاب زمستانی، خورشید باز به
سوی شمال شرقی می‌رود و در نتیجه باعث روشنایی بیشتر روز و کاهش طول شب
میشود.
همین یک دقیقه بهانه‌ای است برای اینکه
ایرانی‌ها از دیرباز دور هم جمع شوند و به این مناسبت جشن برگزار کنند. جشنی
که همراه با آداب و رسوم مختلف و نمادهای متفاوت برگزار میشود. یکی از
مهمترین لازمه‌های جشن شب یلدا حضور بزرگان
فامیل به عنوان نماد کهنسالی خورشید در آخرین روز
پاییز است. همچنین وجود خوراکی‌های مختلف که رنگی از خورشید داشته باشند از اقلام پذیرایی این جشن است
یلدا برگرفته از یک واژه سُریانی می باشد که
به تولد و زایش معنی شده است. منشا ورود این واژه به
فارسی مشخص نیست اما احتمالا به دلیل مهاجرت برخی مسیحیان به ایران بوده و به
مرور این لغت وارد زبان فارسی شده است و به جزیی از آن بدل گشته است.
همچنین واژهٔ چلّه مخفف چهله و صرفاً نشان‌دهندهٔ گذشت یک دورهٔ زمانی معین
و نه الزاماً چهل روزه است.
اما بر طبق تعاریف لغت نامه دهخدا چله بزرگ چهل روز از موسم زمستان که آغاز آن
مطابق اول دی ماه ، (هفتم دی ماه جلالی ) و
پایانش دهم بهمن ماه (شانزدهم دی ماه جلالی ) است . و
چهل روز از موسم تابستان که اول آن مطابق است با اول تیر ماه (پنجم تیرماه جلالی
) و آخر آن دهم مرداد ماه (شانزدهم مرداد ماه جلالی ) میباشد
آداب و رسوم یلدا
امروزه نیز شب یلدا مانند همیشه در بین اقوام ایرانی با شب‌نشینی خانواده‌ها و دوستان در کنار هم گرامی داشته میشود و معمولا بزرگان و ریش سفیدان
خانواده به قصه گویی و حکایت می‌پردازند و فال حافظ و شعرخوانی شاهنامه و
حافظ و خوردن تنقلات مختلف نیز رواج دارد که حال به اختصار هر کدام از آنها را
بررسی خواهیم کرد.
انار و هندوانه جز جدایی‌ناپذیر شب یلدا
هستند. رنگ سرخ نمادی از نور خورشید و روشنایی است و
انتخاب میوه‌هایی به این رنگ بیانگر همین موضوع است. همچنین استفاده
ازمیوه‌هایی مثل سیب و خرمالو و پرتقال وگلابی و لبو نیز رواج دارد و مهمان
سفره‌های ایرانیان سرتاسر جهان هستند.
بخش دیگر از خوراکی های پرطرفدار این شب آجیل و خشکبار وسایر تنقلات است. از جمله
این موارد میتوان نخود ، بادام ، پسته ، فندق ، تخمه کدو و توت و انجیر خشک اشاره
کرد.
از جمله برنامه‌های مهم در این شب بسیار رواج دارد شاهنامه‌خوانی و حافظ خوانی است در این شب خانواده‌ها تفالی به حافظ می‌زنند و اشعار ارزشمند آن
را به بهانه‌ی فال و پیش‌بینی آینده برای یکدیگر بازگو میکنند و
به از طالع خود در سال پیش و رو مطلع میشوند و به همین بهانه موجبات سرگرمی
و شادی خود و خانواده فراهم میشود علاوه براینکه منجر به ترویج ادب و فرهنگ
والای ایرانی بین خانوارهای ایرانی در سرتاسر جهان میشود.
یکی از رفتارهای مرسوم این شب هم بردن هدیه برای تازه عروس خانواده است. خانواده داماد در سینی‌هایی تزئین شده انواع و اقسام
خوراکی‌های ویژه یلدا را به همراه هدایایی به منزل عروس می‌برند
البته در صورت توجه و اهمیت به این موضوع خطیر توسط ایرانیان مستقر در خارج از
کشور و بازنشر این رسوم در بین جامعه جهانی میتوان تمام جهانیان را با رسوم زیبای
ایرانیان در یلدا آشنا ساخت و باعث افزایش آوازه‌ی نام ایران در سطح جهان شد
و درک بهتری از فرهنگ غنی ایرانیان در سطح جهان شد
یلدا در شهرهای مختلف
البته آیین یلدا در شهرهای مختلف با رسوم مختلف برگزار میشود. بنابراین داشتن آگاهی از رسوم مناطق مختلف برای اهدای
هدایا به مشتریان شهرهای مختلف لازم است.
مثلا در کردستان یلدا را با نام “شو چله” می‌شناسند.
در سنندج مردم اکثرا دلمه و نان سنگک برای مهمانان آماده میکنند.
یا در بوشهر، هندوانه میوه اصلی یلداست و بیشتر از انار
مورد توجه مردم بوشهر است. یا در استان فارس، حتما در کنار
میوه و تنقلات این شب، رنگینک خرما نیز برای
وجود دارد.
در همدان و گلپایگان مردم فال سوزن می‌گیرند. به این گونه که همه دور اتاق می‌نشینند و پیرزنی
مستمر شعر می‌خواند.دختربچه‌ای هم همزمان و پس از هر شعر بر روی یک
پارچه آب نخورده، سوزن می‌زند و مهمان‌ها به ترتیبی که دور هم
نشسته‌اند، شعرها را فال خود می‌دانند.
در استان گیلان مردم
حتما هندوانه می‌خرند. آنها معتقدند که هر کس در
شب یلدا هندوانه بخورد در تابستان تشنه نمی‌شود و در زمستان سرما را حس
نمی‌کند.
یلدا در کشورهای دیگر
یلدا آیین مختص ایران نیست. این آیین در کشورهای مختلف همچون افغانستان، پاکستان، شمال هند و کشمیر و تاجیکستان و حتی شرق آسیا نیز برپا میشود. البته هر یک از این اقوام آیین‌های تا حدودی
متفاوت دارند.
مثلا پاکستانی‌ها یلدا را با دعا و نیایش شروع میکنند. در این شب مردان پاکستانی به حمام زمستانی
می‌روند. حمام زمستانی باید حتما ایستاده باشد.
و از صبح ت�� بعداز ظهر آخرین روز آذر ماه انجام شود. شاید باورتان نشود اما مردان
پاکستانی در این حمام باید هنگامی که آب روی سرشان می‌ریزند، تکه نانی هم در
دست داشته باشند. بعد از حمام جشن یلدا در پاکستان شروع میشود.
در افغانستان مراسم یلدا بسیار شبیه مراسم ایران است. خوردنی‌های یلدای افغانستان مشابه خوردنی‌های یلدای ایران
است. مردم افغانستان سعی میکنند این شب را در جمع بزرگان فامیل به شادی
بگذرانند.
یلدای تاجیکستان اما اندکی با یلدای ایران متفاوت
است. یکی از مراسم‌های خاص تاجیک‌های روستایی این است
که پنجره‌ها را
با پوستین پر میکنند و
از سقف خانه‌هاشان چرم آویزان
میکنند و در حیاط خانه گندم می‌پاشند.
شاید برای‌تان جالب باشد که
بدانید ژاپنی‌ها هم شب یلدا را با
نام توئوجی جشن می‌گیرند. ژاپنی‌ها در این
شب ابتدا حمام نارنج می‌گیرند تا برای این شب
تمیز و پاکیزه باشند. آنها معتقدند با انجام اینکار دیگر تا آخر زمستان سرما
نمی‌خورند
سوالات متداول هدایای شب یلدا
یلدا یکی از مناسبتهای باستانی است که برای همه ما خاطره انگیز
است. متاسفانه در سالهای اخیر و با شیوع بیماری کرونا امکان
برقراری این مراسم نوستالژیک وجود ندارد. به همین دلیل بسیاری از
سازمانها از این فرصت استفاده میکنند تا در نبود این
مهمانیها، هدیهای به مشتریان خود ارائه بدهند تا در ذهن آنها
بیش از پیش ماندگار شوند.
هدایای یلدا نسبت به هدایای سایر مناسبتها قیمت کمتری دارند. شما
با پرداخت هزینه مناسب و کم میتوانید برای این مناسبت خرید داشته
باشید. هدایای یلدا از 80 هزار تومان شروع میشوند و بنا به درخواست
مشتریان قابلیت این را دارند که افزایش قیمت پیدا کنند.
به دلیل اینکه سازمانها معمولا در مناسبت یلدا بودجه کمتری برای
خرید یلدا اختصاص میدهد، معمولا از محصولات سرامیکی، سفالی و گاها
مسی برای هدایای یلدا استفاده میشود.